İlk kez, Amerika'da düzenlenen bir Dünya Kupası Avrupa'ya gitti. Başlangıçta Amerika takımlarının yine kupayı göğüsleyeceği düşünülürken, sürpriz olarak bunun yanında Kosta Rika ve ABD'nin ekstra performansları Amerika'nın sadece Güney kısmından ibaret olmadığını gösteren cinstendi. Ne var ki turnuva ilerledikçe Avrupalı-Amerikalı sayısı eşitlendi. Son dörde gelindiğinde 2 Avrupa devi karşısında 2 Güney Amerika temsilcisi yer alıyordu. Almanya'nın Brezilya'yı 7-1'le sindirirken, Arjantin 'Avrupai' futbol ve futbolcularıyla, penaltılar sonucu finale çıkmıştı. Sabella'nın defansif ve Avrupalı yaklaşımı gerçekten işliyordu. Almanya'yı finalde kilitleyen Arjantinliler 116. dakikada Götze'nin golüne engel olamayınca Messi kupaya sadece seyirci kaldı.
İşte benim dikkatimi çeken, ilk dörtte yer alan Arjantin ve Brezilya'nın, futbol ve futbolcu cenneti iki ülke, eski tarzlarından ödünler vererek, Avrupa'daki futbola benzer oynamasıydı. Brezilya ve Arjantin üzerindeki beklentiler her zaman büyük olmuştur. Herkes onları izlerken, çalımlar, driplingler, şık hareketler ve bol gol bekler. Brezilya'nın bu jenerasyonu geçmiştekilerin yanına bile yaklaşamaz ama yine de herkesin beklentisi bu yöndeydi. Messi'li Angel di Maria'lı kadrosuyla Arjantin'den 8 golden daha fazlası bekleniyordu, hemde oynadıkları maç sayısı 7 olunca çok düşük bir rakam(Her ne kadar İspanya 8 gol atarak 2010'da kupaya uzansa da).
Bunun başlıca birkaç sebebi var elbette. Ben bunları günyüzüne çıkartmak istiyorum. Milli takımlarda yer alan yerel liglerde oynayan oyuncu sayısının azlığı, genç oyuncuların genç yaşta Avrupalı takımların radarına takılıp erken transfer olması ve Avrupa'ya transfer olan oyuncuların genlerindeki 'Brezilyalı' DNA'larını kaybetmeleri en büyük üç neden.
Yerel liglerde oynayan oyuncuların az olması
Tablolarda gösterilen rakamlar milli takıma seçilen oyuncuların kaç tanesinin kendi ülkesinde futbol oynadığını ve bu oyuncuların takımda bulunma yüzdesi ifade edilmiş. Örneğin: Almanya, "8/23 - %35"
Tablolar, sadece Dünya Kupasında yer alan Amerika Kıtası takımlardan oluşmakta. Farkı gözlerinizle görün.Avrupa'ya erken transferler ve kaybedilen DNA
Avrupa kulüpleri gerek maddi gerek popülarite açısından Amerika kıtasında bulunan takımlara göre bariz derecede üstün. Scout ağlarının gün geçtikçe gelişmesiyle, futbolcu kaynağı olarak bilinen Brezilya, Arjantin, Meksika ve Kolombiya başta olmak üzere yıldızı parlamaya yakın oyuncuların neredeyse hepsi günümüzde Avrupa'ya transferini beklemekte. Son zamanlardaki belirgin transferlere göz atarsak:
Bernard 19 Shakhtar Donetsk
Lucas Moura 19 PSG
Marquinhos 18 Roma
Juan Iturbe 19 Hellas Verona
James Rodriguez 19 Porto
Kimi başarılı kimisi ise başarısız bir transfer olarak sonlanabilir. Ancak anlatmak istediğim şey bu değil. Bu oyuncuların henüz kariyerlerinin başlarında Avrupa'ya gitmesi 'herkes' için zararlı. Kulüpler oyuncuları takımdan tutmaktan ve takımlarını kurmaktan çok onların satışından sağlayacakları kazançları düşünür hale geldiler. Daha çok bilgi sahibi olduğum Brezilya üzerinden anlatacağım:
Çok eskilere gitmek gerekirse zamanının en iyi oyuncularından Jairzinho ve Garrincha- aynı zamanda Brezilya Milli takımının(60' ve 70') en önemli oyuncularından- kariyerlerinin büyük bölümünde Botafogo formasını terletmiş, efsaneleşmiş ve büyük başarılar kazanmışlardı. Yerel olarak almadık kupa bırakmamış, Pele'li Santos'a karşı unutulmaz kupa mücadeleleri vermişti. 1960-70'li yıllarda milli takımı oluşturan oyuncuların birçoğu 2 Dünya Kupası kazanma sevincini yaşadı, kimi de bir tane ile yetindi. Brezilya 1962 Dünya Kupası kadrosu genel hatlarıyla 4 takım oyuncularının(Santos, Palmeiras, Botafogo, Fluminense) harmanlanmasıyla ortaya çıkmış, şampiyonluğa yürümüştü. O zamanlardaki çekişmeyi siz düşünün. Pele'li Santos, Garrincha'lı Botafogo, Vava ve Djalma Santos'lu kadrosuyla Palmeiras'ın verdiği mücadeleyi.
Günümüzde bu senaryoyu görmek çok zor. Çünkü, örneğin Internacional'in genç yeteneği olarak ortaya çıkan Pato, profesyonel olarak geçirdiği bir sezondan sonra, 18 yaşında Milan'a transfer oldu. Oyuncunun potansiyelini ve yapacaklarını bilemezdi tabii ki hiç kimse, ancak Internacional'in onu satarak elindeki yıldızını kaybettiğini görmek lazım. Pato'lu Internacional'i, Ganso'nun sürüklediği Sao Paulo'ya karşı mücadele ederken görmek isterdim açıkçası.
Erken transferlerin etkileri tabii ki çok büyük. Hem oyuncu hem kulüpler hem de milli takım açısından. Şöyle ki: kabul etmek lazım Avrupa ve Amerika'da oynanan futbol arasında bir stil farkı var. Son zamanlarda takip etmekte olduğum Brezilya ve Copa Libertadores maçlarında gördüğümden hareketle söylüyorum bunu. Ağızları açık bırakacak kadar bir şey olmasa da farkı kısa sürede anlayabiliyorsunuz. Daha öncede söylediğim gibi bizim beklentimiz, Güney Amerika'dan gelen oyuncunun taraftarı eğlendirmesi, şık hareketler yapıp kalplerimizi kazanması. Belirli olgunluğa ulaşmamış futbolcuların Avrupa'ya gittikten sonraki değişimi bizi hayal kırıklığına uğratıyor ve gelecekte milli takımlarını zor durumda bırakıyor. En yakın örnek olarak Lucas Moura'yı ele alalım. Gerçekten izlerken keyif aldığım bir oyuncu. Driplingle beslenen oyunculardan birisi de o. Youtube'da herhangi bir videosunu izlediğinizde attığı gollerden çok çalım ve koşularını görmemiz muhtemel. Ama ne yazık ki bu özelliklerini Fransa Lig 1'de kullandığına çok şahit olamıyoruz. Avrupai futbolun gereği mi denir artık bilmiyorum. Sırf taktiksel bir şey olması mümkün değil. Avrupa futboluna adapte olmuş futbolcuların çokluğu, taraftarın asıl istediği futbolun oynatılmamasını tetikliyor. Dünya Kupasında Brezilya'nın halini gördük. Neymar dışında dripling yapan, izlerken zevk veren hiçbir oyuncu yoktu sahada. Oscar, Hernanes, Willian gibi isimler daha çok dengeli oyunda kullanılmaya alışmış oyuncular. Daha önceden kadroda bulunan Robinho, Julio Baptista gibi rakip eksiltmeye yönelik, yaratıcı oyuncuları yoktu Brezilya'nın. Belki de bu konuda güvendikleri Hulk onları yanıltmış olabilir.
Demek istediğim şu ki: Avrupa'daki kulüplerin Brezilya, Arjantin, Kolombiya(bunları çoğaltabiliriz) gibi ülkeleri 'sömürgeleştirerek' futbolcu akışını hızlandırması bu ülkelerdeki futbol için son derece zararlı. Futbol eskiden fakirlerin oynadığı, zenginlerin izlediği bir oyundu der büyüklerimiz. Şimdi durum gerçekten de tam tersi. Amerika kulüpleri o fakir futbolcular, Avrupa kulüpleri ise zengin seyirciler durumunda. Umuyorum ki Amerika ülkeleri federasyonları bu oyuncuların Avrupa'ya akışını durduracak veya yavaşlatacak yeni kurallar koyarlar. Aksi halde o özlediğimiz fantastik yetenekli oyuncuları önümüzdeki jenerasyonlarda görmemiz zor olacak.
Futbolu sadece yakınlarınızda aramayın, yazın maç yok diye de üzülmeyin. Eğer ararsanız FUTBOL HER YERDE!
Kendimce Dünya futbolunda daha önce başlamış ve şuanda son hızla devam eden değişimi yazmaya çalıştım. Brezilya ligi, milli takım ve oyuncularıyla ile daha bilgili olduğum için yazının genelinde Brezilya'yı örnek olarak kullandım. Eğer yazımı okuyorsanız lütfen bir yorumu esirgemeyin, okuduğunuz için teşekkürler.
